เป็นการง่ายยิ้มได้ไม่ต้องฝืน เมื่อชีพชื่นเหมือนบรรเลงเพลงสวรรค์

เราเป็นแฟนคลับเพชรพระอุมา นวนิยายที่ยาวมาก ๆ มีทั้งหมด 48 เล่ม
เริ่มจากตอน ป.5 ที่บ้านมีหนังสือเรื่องเพชรพระอุมา (พนมเทียน) และล่องไพร (น้อย อินทนนท์)
ซึ่งทั้งสองชุดนี้ก็ไม่ได้มีครบชุด แต่มีตอนเริ่มต้นให้อ่าน 
เป็นหนังสือของพ่อเพื่อนเอามาฝาก ฝากไว้จนผ่านมาสิบปีก็ยังกองอยู่ที่เดิม
และคาดว่าได้กลายเป็นสมบัติส่วนตัวไปแล้ว เนื่องจากเพื่อนพ่อผู้เป็นเจ้าของหนังสือน่าจะเสียไปแล้ว

ตอนนั้นพอเริ่มอ่านก็ติดจนงอมแงม และเก็บค่าขนมอันน้อยนิดไปซื้อเล่มต่อไปมาอ่าน
จำได้ว่ามีแค่ไพรมหากาฬกับดงมรณะ เล่มหลังจากนั้นซื้อมาอ่านหมดเลย
ภาคสองคือยืมห้องสมุดอำเภอมาอ่าน แล้วก็อ่านซ้ำไปซ้ำมาหลายรอบ จำไม่ได้เลยว่ากี่รอบ

จากนั้นมาก็ติดการอ่านนิยายยาว ๆ เล่มหนา ๆ มีภาคต่อ มีหลายเล่ม
นิยายเล่มเดียว รักวัยรุ่นหวานแหววคือไม่แตะเลย
เพชรพระอุมาได้สร้างมาตรฐานสำหรับนิยายของเราไปแล้ว

และบทกวีในเพชรพระอุมา ไม่ว่าจะตัวละครไหนเป็นคนพูด เพลงที่แงซายร้องก็ท่องจำได้หมด
แม้ว่าตอนนี้จะหลงลืมไปบ้าง เพราะจากบ้านมาหลายปี และไม่ได้กระเตงหนังสือรักมาด้วย
แต่ถ้ามีคนขึ้นต้นให้ก็น่าจะต่อได้จนจบ

บทกวีหนึ่งที่ชอบมาก และหลาย ๆ คนที่เคยอ่านเพชรพระอุมาก็น่าจะชอบเช่นกัน คือ

"เป็นการง่ายยิ้มได้ไม่ต้องฝืน เมื่อชีพชื่นเหมือนบรรเลงเพลงสวรรค์
แต่คนที่ควรชมนิยมกัน ต้องใจมั่นยิ้มได้เมื่อภัยมา"

ในเพชรพระอุมาคือรพิน ไพรวัลย์ หรือไม่ก็ไชยยันต์ อนันตรัยพูดจำไม่ได้ แต่ติดตรึงใจมาก

แล้วโตมาเราก็พบว่าผู้แต่งคือ หลวงวิจิตวาทการ ซึ่งก็แปลงมาจากต้นฉบับภาษาอังกฤษอีกทีหนึ่ง
ชื่อ Worth While โดย Ella Wheeler Wilcox

"It is easy enough to be pleasant,
    When life flows by like a song,
But the man worth while is one who will smile,
    When everything goes dead wrong."

แล้วก็มีต้นฉบับเต็ม ๆ ว่า

"It is easy enough to be pleasant,
    When life flows by like a song,
But the man worth while is one who will smile,
    When everything goes dead wrong.
For the test of the heart is trouble,
    And it always comes with the years,
And the smile that is worth the praises of earth,

    Is the smile that shines through tears.

It is easy enough to be prudent,
    When nothing tempts you to stray,
When without or within no voice of sin
    Is luring your soul away;
But it's only a negative virtue
    Until it is tried by fire,
And the life that is worth the honor on earth,
    Is the one that resists desire.

By the cynic, the sad, the fallen,
    Who had no strength for the strife,
The world's highway is cumbered to-day,
    They make up the sum of life.
But the virtue that conquers passion,
    And the sorrow that hides in a smile,
It is these that are worth the homage on earth
    For we find them but once in a while."

ซาบซึ้งตรึงใจสุด ๆ ไปเลย